30 Mayıs; tarihte bugün

Olaylar 1431 - Jeanne d'Arc, büyücülük suçu ile yargılandı ve yakıldı. 1453 - Fatih Sultan Mehmet, Hızır Bey'i (Çelebi) İstanbul'a ilk belediye başkanı olarak atadı. 1453 - Fatih Sultan Mehmet, İstanbul Üniversitesi'ni kurdu. 1536 - İngiltere Kralı VIII. Henry, Jane Seymour ile evlendi. 1631 - Fransa'nın ilk gazetelerinden, La Gazette , Théophraste Renaudot tarafından yayımlanmaya başlandı. 1740 - Osmanlı Devleti, Fransa ile kapütülasyon antlaşması yaptı. 1806 - Andrew Jackson, Charles Dickinson adında birini karısına hakaret ettiği için yaptıkları düelloda öldürdü. Andrew Jackson, o tarihte henüz ABD Başkanı olmamıştı. 1876 - Osmanlı Padişahı Abdülaziz, 30 Mayıs 1876 Darbesi ile tahttan indirildi. Yerine yeğeni V. Murat geçti. 1913 - I. Balkan Savaşı sona erdi. 1920 - Cafer Tayyar Eğilmez'e, Edirne Müdafaa-i Hukuk Merkez Heyeti'nce Trakya Müdafaa-i Milliye Kumandanı sanı verildi. 1920 - Fransa ve TBMM Hükûmeti arasında geçici bir ateşkes imzalandı. TBMM'nin kazandığı askerî başarılar ve diplomatik zaferler sonrası, Fransa ile Sakarya Zaferi'nden sonra Ankara Antlaşması imzalandı. (20 Ekim 1921) 1921 - Çankaya Köşkü, Mustafa Kemal'e armağan edildi. Atatürk, köşkü bir yazı ile Ordu'ya bağışladı. 1925 - 30 Mayıs Olayı gerçekleşti ve bu olay, o güne değin Çin'de gerçekleşmiş olan en büyük yabancı karşıtı gösteri oldu. 1929 - Kibrit ve Çakmak Tekeli Kanunu, TBMM'de kabul edildi. 1935 - Belucistan'da meydana gelen depremde 20 bin kişi öldü. 1941 - II. Dünya Savaşı: Almanya Girit'i işgal etti. 1942 - II. Dünya Savaşı: 1000 kadar İngiliz bombardıman uçağının katıldığı ve 1,5 saat süren bir hava saldırısında Almanya'nın Köln kenti büyük hasar gördü. 1954 - Demokrat Parti iktidarı, Kırşehir'i ilçe yaptı. Kırşehir üç yıl sonra yeniden il oldu. 1959 - Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin düzenlediği film yarışmasında birinciliğe değer film bulunamadı. En İyi Erkek Oyuncu Ödülü'nü Sadri Alışık, En İyi Kadın Oyuncu Ödülü'nü Nurhan Nur ve En İyi Yönetmen Ödülü'nü ise Atıf Yılmaz aldı. 1962 - 27 Mayıs askeri müdahalesinden sonra sivil yönetime geçildiğinde, İsmet İnönü Başkanlığında kurulan ilk koalisyon Hükûmeti olan CHP-AP ortaklığı, Başbakan İsmet İnönü'nün istifasıyla sona erdi. 1967 - Nijerya askerî diktatörlüğüne karşı yıllar süren mücadeleden sonra Biafra bağımsızlığını kazandı. 1968 - Fransa Devlet Başkanı Charles de Gaulle, Meclis'i feshederek normal süresinde seçimlere gidileceğini açıkladı. 1970 - Askerî Personel Kanunu tasarısını protesto eden astsubay eşleri yürüdü. Astsubay eşlerine polis müdahale etti. 1971 - İnsansız ABD uzay aracı Mariner 9, Mars hakkında bilgi toplamak üzere uzaya fırlatıldı. 1971 - İsrail Başkonsolosu Efraim Elrom'u kaçırmaktan aranan Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi (THKP-C) kurucularından Mahir Çayan ve arkadaşı Hüseyin Cevahir, Maltepe'de rastgele girdikleri Binbaşı Dinçer Erkan'ın evinde Binbaşı'nın kızı Sibel'i rehin aldılar. 1975 - Mehmet Ali Aybar, Sosyalist Devrim Partisi'ni kurdu. 1974 - TBMM'de, Cumartesi günlerinin tam gün tatil olması kararı alındı. 1981 - Bangaldeş'de Tuğgeneral Mansur Ahmet Hükûmete karşı ayaklanma başlattı. Devlet Başkanı Ziyaü'rrahman öldürüldü. 1982 - İspanya, NATO'nun 16. üyesi oldu. Aynı zamanda 1955 yılında Batı Almanya'nın katılımından sonra örgüte kabul edilen ilk ülke oldu. 1990 - Fransa, deli dana hastalığı nedeniyle Birleşik Krallık'tan sığır ve sığır eti ithalini yasakladı. 1990 - Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov, Almanya konusunu görüşmek üzere Washington'a gitti. 1992 - Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Sırbistan'a Bosna'daki saldırıları durdurması amacıyla ambargo koydu. 1993 - PCI 2.0 veriyolu piyasaya sürüldü. 1996 - Gazeteci Metin Göktepe'nin öldürülmesiyle ilgili olarak İstanbul'da açılan dava, güvenlik gerekçesiyle duruşma yapılmadan Aydın'a alındı. 1996 - Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Konferansı, Habitat II Kent Zirvesi İstanbul'da başladı. 1996 - Koç Üniversitesi'nin Rumelifeneri'ndeki yeni kampüsünün temeli, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Başbakan Mesut Yılmaz ve Rahmi Koç tarafından birlikte atıldı. 2002 - Van’ın Çaldıran ilçesi yakınlarında, İran sınırından kaçak yollarla Türkiye'ye girmeye çalıştıkları sırada donarak ölen 9’u çocuk, 19 kişinin cesedi bulundu. 2003 - Diyanet İşleri Başkanlığı’na, Prof. Dr. Ali Bardakoğlu getirildi. 2020 - NASA astronotlarını taşıyan Crew Dragon Demo-2 uzay aracı fırlatıldı. [1] Doğumlar 1757 - Henry Addington, İngiliz devlet adamı (ö. 1844) 1770 - Yekaterina Vladimirovna Apraksina, Rus soylu (ö. 1854) 1814 - Mikhail Bakunin, Rus anarşist (ö. 1876) 1814 - Eugène Charles Catalan, Belçikalı matematikçi (ö. 1894) 1845 - I. Amadeo, İspanya kralı (ö. 1890) 1859 - Pierre Janet, Fransız psikolog ve nörolog (ö. 1947) 1887 - Alexander Archipenko, Ukraynalı avangart sanatçısı, heykeltıraş ve grafiker (ö. 1964) 1890 - Paul Czinner, Macar asıllı film yönetmeni ve yapımcı (ö. 1972) 1896 - Howard Hawks, Amerikalı sinema yönetmeni ve yazar (ö. 1977) 1899 - Irving Thalberg, Amerikalı film yapımcısı (ö. 1936) 1908 - Hannes Alfvén, İsveçli astrofizikçi (ö. 1995) 1909 - Benny Goodman, Amerikalı caz ve swing müzisyeni ve klarnetçi (ö. 1986) 1912 - Hugh Griffith, Galli aktör ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1980) 1919 - René Barrientos, Bolivya Devlet Başkanı (ö. 1969) 1920 - Franklin Schaffner, Amerikalı film yönetmeni (ö. 1989) 1928 - Kadriye Latifova, Bulgar Türkü Türk halk müziği sanatçısı (ö.1962) 1931 - Rüçhan Çamay, Türk ses sanatçısı ve sinema oyuncusu 1934 - Aleksey Leonov, Sovyet kozmonot (uzayda yürüyen ilk insan) (ö. 2019) 1946 - Jan de Bie, Hollandalı ressam ve fotoğraf sanatçısı (ö. 2021) 1948 - Salvador Puig Antich, İspanyol anarşist (ö. 1974) 1950 - Bertrand Delanoë, Fransız siyasetçi 1958 - Marie Fredriksson, İsveçli pop-rock müzisyeni ve şarkıcısı (ö. 2019) 1960 - Stephen Duffy, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı 1964 - Andrea Montermini, İtalyan yarışçı 1964 - Tom Morello, Amerikalı şarkıcı 1965 - Guadalupe Grande, İspanyol şair, yazar, eğitimci ve eleştirmen (ö. 2021) 1965 - Harald Glööckler, Alman modacı 1965 - Richard Machowicz, Amerikalı belgesel yapımcısı, sunucu, aktör, dublör ve yazar (ö. 2017) 1966 - Thomas Häßler, Alman eski millî futbolcu ve teknik direktör 1974 - Big L, Amerikalı rapçi (ö. 1999) 1974 - Cee Lo Green, Amerikalı şarkıcı-söz yazarı, rapçi ve prodüktör 1974 - Kostas Halkias, Yunan eski futbolcu 1977 - Akwá, Angolalı millî futbolcu 1977 - Adrienne Pauly, Fransız aktris ve şarkıcı 1978 - Yeliz Şar, Türk oyuncu 1979 - Berksan, Türk şarkıcı ve bestekâr 1979 - Fabian Ernst, Alman futbolcu 1980 - Halis Özkahya, Türk hakem 1980 - Remy Ma, Amerikalı rapçi 1980 - Steven Gerrard, İngiliz futbolcu 1984 - Kostja Ullmann, Alman oyuncu 1986 - Nikolay Bodurov, Bulgar futbolcudur 1986 - Foxi Kéthévoama, Orta Afrikalı millî futbolcu 1989 - Ailee, Koreli-Amerikan şarkıcı ve söz yazarıdı 1989 - Mikel San José, İspanyol millî futbolcu 1990 - Mustafa Akbaş, Türk futbolcu 1990 - Im Yoona, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu 1991 - Tolga Sarıtaş, Türk oyuncu 1992 - Harrison Barnes, Amerikalı profesyonel basketbolcu 1994 - Nazım Sangaré, Türk futbolcu 1996 - Aleksandr Golovin, Rus futbolcu 1997 - Fatma Zehra Köse, Türk eskrimci Ölümler 1252 - III. Ferdinand, Kastilya kralı II. Ferdinand, 1230'dan sonra ise Kastilya ve Leon kralı III. Ferdinand olarak bilinir (d. 1199) 1422 - Taejong, Joseon Krallığı'nın üçüncü kralı (d. 1367) 1431 - Jeanne d'Arc (Jan Dark), Fransız Katolik azizesi (yakılarak) (d. 1412) 1574 - IX. Charles, ağabeyi II. François'in ölümüyle tahta geçmiş, ölene kadar Fransa Krallığı yapmıştır (d. 1550) 1593 - Christopher Marlowe, İngiliz şair ve oyun yazarı (d. 1564) 1640 - Peter Paul Rubens, Flaman ressam (d. 1577) 1770 - François Boucher, Fransız ressam ve Rokoko akımının önemli bir temsilcisi (d. 1703) 1774 - Alexander Pope, İngiliz şair (d. 1688) 1778 - Voltaire, Fransız yazar ve filozof (d. 1694) 1912 - Wilbur Wright, Amerikalı havacı (d. 1867) 1918 - Georgi Plehanov, Rus devrimci ve Marksist teorisyen (d. 1856) 1932 - Böcüzade Süleyman Sami, Osmanlı yazarı, bürokrat ve siyasetçi (d. 1851) 1934 - Tōgō Heihachirō, Japon Filo Amirali (d. 1848) 1950 - William Townley, İngiliz futbolcu ve teknik adam (d. 1866) 1960 - Boris Pasternak, Rus şair, yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1890) 1961 - Rafael Trujillo, 1930-1961 arası Dominik Cumhuriyeti'ni yöneten diktatör (d. 1891) 1964 - Leo Szilard, Macar-Amerikan fizikçi ve mucit (d. 1898) 1966 - Wäinö Aaltonen, Fin heykeltıraş (d. 1894) 1967 - Claude Rains, İngiliz aktör (d. 1889) 1975 - Michel Simon, Fransız aktör (d. 1895) 1976 - Mitsuo Fuchida, Japon pilot (d. 1902) 1986 - James Rainwater, 1975 yılında Nobel Fizik Ödülü almaya hak kazanmış Amerikalı fizikçi (d. 1917) 1992 - Karl Carstens, 1979-1984 yılları arasında görev yapmış Batı Almanya cumhurbaşkanı (d. 1914) 1994 - Juan Carlos Onetti, Uruguaylı roman ve kısa öykü yazarı (d. 1909) 2006 - Boštjan Hladnik, Yugoslav-Sloven film yönetmeni (d. 1929) 2006 - Shohei Imamura, Japon film yönetmeni (d. 1926) 2008 - Boris Anfiyanoviç Şahlin, Sovyet jimnastikçi (d. 1932) 2009 - Luís Cabral, Gine-Bissaulu siyasetçi (d. 1931) 2009 - Ephraim Katzir, İsrail Devleti'nin 4. Cumhurbaşkanı (d. 1916) 2010 - Peter Orlovsky, Amerikalı şair ve aktör (d. 1933) 2011 - Rosalyn Sussman Yalow, Amerikalı hekim ve 1977 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü (Roger Guillemin ve Andrew Schally ile birlikte) sahibi bilim insanı (d. 1921) 2012 - Andrew Huxley, İngiliz fizyolog, biyofizikçi ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1917) 2012 - Rekin Teksoy, yazar, çevirmen, sinema eleştirmeni (d. 1928) 2013 - Dean Brooks, Amerikalı tıp hekimi ve oyuncu (d. 1916) 2013 - Güzin Dino, Türk dilbilimci, öğretim üyesi, çevirmen yazar (d. 1910) 2015 - Beau Biden, Amerikalı politikacı ve avukat (d. 1969) 2015 - Bedri Koraman, Türk karikatürist (d. 1928) 2016 - Jan Aas, Norveçli futbolcu ve teknik direktör (d. 1944) 2017 - Molly Peters, İngiliz oyuncu (d. 1942) 2017 - Robert Michael Morris, Amerikalı oyuncu (d. 1940) 2017 - Elena Verdugo, Amerikalı oyuncu (d. 1925) 2018 - Gabriel Gascon, Kanadalı tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1927) 2018 - Ferenc Kovács, Eski Macar futbolcu ve antrenör (d. 1934) 2019 - Patricia Bath, Amerikalı göz hastalıkları uzmanı (oftalmolog), mucit, hayırsever ve akademisyen (d. 1942) 2019 - Michel Canac, Fransız kayakçı (d. 1956) 2019 - William Thad Cochran, Amerikalı siyasetçi (d. 1937) 2019 - Frank Lucas, Amerikalı gangster (d. 1930) 2020 - Yawovi Agboyibo, Togo Başbakanı (d. 1943) 2020 - Michael Angelis, İngiliz aktör ve dublaj sanatçısı (d. 1944) 2020 - Elsa Dorfman, Amerikalı fotoğraf sanatçısı (d. 1937) 2020 - Mady Mesplé, Fransız opera sanatçısı (d. 1931) 2020 - Bobby Morrow, Amerikalı eski atlet (d. 1935) 2021 - Andriy Beşta, Ukraynalı siyasetçi ve diplomat (d. 1976) 2021 - Claude Landini, İsviçreli basketbolcu (d. 1926)