Bilmek isteyeceğinizen önemli 10 Haber

Güne başlarken bilmek isteyeceğiniz en önemli 10 Haber 1
Bu da TTK’nın “kader planı”: Çıkardığı kömürden kazancı işçi ücretini ödemeye bile yetmiyor, sürekli zarar üretiyor
Türkiye bir dönem Zonguldak’tan Bartın’a Batı Karadeniz’deki Ereğli, Kozlu, Karadon, Armutçuk, Üzülmez ve Amasra kömür madenlerini kapatmayı tartıştı. Çünkü bu madenlerden çıkarılan kömürün elde ettiği gelir, bırakın kar üretmeyi işletmelerin işçilik giderlerini bile karşılamıyordu. Ama Türkiye ısrar etti, madenler açık kalmaya ve iş güvenliğini, işçilerin can güvenliğini tehdit etmeye devam etti. Bu madenleri işletmesi için kurulan kamu şirketi Türkiye Taşkömürü Kurumu TTK’ya maaş, ücret, ikramiye ve SSK ödemelerinde kullanılmak üzere Hazine’den yıllardır para aktarılıyor. TTK’nın 2003 – 2021 yılları arasında toplam zararı 12 milyar lirayı aştı. 2003 – 2014 döneminde yıllık zararı 350 milyon ile 550 milyon lirası arasında değişkenlik gösteren TTK’nın zararı 2015 yılında itibaren yükselişe geçti. 2019 yılında 1 milyar lira barajını aşan zarar 2020’de 1.3 milyar, 2021’de ise 1.5 milyar liraya çıktı.
2
Madenden geriye kalan anılar çok sarsıcı: Gaz kokusu var ama gitmek zorundayız…
Bartın Amasra’da grizu patlaması yaşanan ve 41 kişinin feci şekilde can verdiği madenden geriye acılar ve anılar kaldı. Faciada yaşamını yitiren Mehmet Bulut’un eşi Elif Bulut, “Yanmış kocamı öpemedim ben, suratı yanmış, bacağı yanmış, kolu yanmış. Ben hayat arkadaşımdan korktum öpemedim, canı yanar diye. Daha 30 yaşında bu kadar kolay mı? İnsan hayatı bu kadar ucuz mu?.. Kocam diyordu bana, ‘Bacalarda sıkıntı var. Temizlenmesi gerek’ diyordu” dedi. Bir başka maden işçisi Soner Ak vefat etti, kardeşi İzzet Ak ise yaralandı. Soner Ak’ın eşi Özge Ak , ocağın durumunu “Kocam, ‘Gaz kokusu çok, ama yapacak bir şey yok’ diyordu. Şef, ‘Bize kömür lazım, sizin keyfiniz lazım değil’ demiş. Eşim de bunu anlattı, salı günü aynısını anlattı, ben de şimdi size söylüyorum. 3 çocuğum var. Adalet yerini bulsun istiyorum…” sözleriyle anlattı. Soner Ak ve İzzet Ak’ın annesi Fatma Ak, Amasra’nın İncevez köyündeki taziye çadırında, faciadan önce ve sonra yaşadıklarını anlattı. Anne Ak, ölen oğlu Soner Ak için, “Anne, ocakta bir koku var, bizi çalıştırıyorlar’ derdi. Ben zaten soruyorum; ‘Oğlum haberlerde bir şey diyorlar, bunun aslı var mı, gitme’ dedim. ‘Gitme oğlum bir şey olur’. ‘Anne o zaman gitmemeyim mi? Sen bana para verecek misin’ derdi. Ben de olsa verirdim, yok ki vereyim” dedi.
3
Kur korumalının bütçeye maliyeti 85 milyara dayandı
Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Cengiz Yavilioğlu, Kur Korumalı Mevduatta (KKM) 11 Aralık 2022 tarihine kadar vadesi dolan hesaplara Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 11 Ekim 2022 tarihine kadar yapılan destek ödemesinin 88.4 milyar lira olduğunu açıkladı. TBMM Plan Bütçe Komisyonu geçtiğimiz hafta görüşmelerine başladığı ekonomiye ilişkin torba teklifi üzerindeki çalışmalarını sürdürdü. Kur Korumalı Mevduat uygulamasının süresinin 31 Aralık 2023 tarihine kadar uzatan maddenin görüşmeleri sırasında Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı Cengiz Yavilioğlu, kur korumalı mevduatta büyüklüklere ilişkin açıklamalarda bulundu. Yavilioğlu, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından desteklenen hesapların büyüklüğünün 691.6 milyar, Merkez Bankası tarafından 380.3 milyar lirası gerçek, 361.8 lirası tüzel kişi olmak üzere toplam 742.1 milyar lira olduğunu söyledi. Yavilioğlu, KKM’de toplam hesap büyüklüğünün 1 trilyon 433 milyar lira olduğunu ve toplam 2 milyon 297 bin 22 hesap bulunduğunu belirterek, “Hazine ve Maliye Bakanlığı, 11 Aralık 2022 tarihine kadar vadesi dolan hesaplara 11 Ekim 2022 tarihi itibariyle 88.4 milyar lire destek ödemesi yaptı” dedi.
4
Borsa bir günde yüzde 6,08 kazandırdı
Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 6,08 kazançla 3.847,62 puandan tamamlayarak tüm zamanların en yüksek günlük kapanışını gerçekleştirirken, gördüğü en yüksek seviye rekorunu 3.854,13 puana taşıdı. Bankacılık endeksi yüzde 9,91, holding endeksi yüzde 6,42 değer kazandı.
5
Ak Parti’nin Anayasa önerisi Erdoğan’ın önünde, pakette aile maddesi de var
Başörtüsüne anayasal teminat için taslak metin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a iletildi. Erdoğan, incelemelerinin ardından sunum için Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ı davet edecek. Erdoğan’ın talimatıyla Anayasa’nın 24 ve 41’inci maddeleri güncellendi. TRT Haber’in aktardığına göre üzerinde çalışılan bir diğer madde cumhurbaşkanının işaret ettiği ailenin korunmasına ilişkin kanun maddesi. Mevcut Anayasa’nın 41’inci maddesinde yer alan ‘ailenin korunması’ başlığına ‘ailenin kimlerden oluşacağı’ ve ‘karı-kocanın haklarının neler olduğuna’ ilişkin bir cümlenin yer aldığı belirtiliyor. Düzenlemede ‘kadın ve erkek’ vurgulanacak. Çocuk kavramının ‘ancak anne ve babayla olabileceği’ hükmü yer alacak.
6
Ankara’da halk otobüsleri bilet fiyatına zam istedi, alamayınca kontak kapattı, bilet fiyatına zam tartışması başladı
Bir yanda artan yakıt ve bakım fiyatları, bir yandan bilet fiyatlarının ekonomik gerçeklere göre değil siyasi kararlara göre belirlenmesi büyük şehirlerde toplu taşımayı zora sokmaya başladı. Büyük şehirlerde toplu taşıma araçlarının bir bölümünü belediye kendisi işletiyor, bir bölümü ise sözleşmeli özel kişi veya şirketler tarafından işletiliyor. “Halk otobüsü” adı verilen bu özel kişi veya şirketlere ait araçlarda da belediyenin bilet fiyatı geçerli. Ankara’da bu özel halk otobüsleri epeydir bilet fiyatlarına zam istiyor ama Ankara Büyükşehir Belediyesi bir türlü bu zam kararını belediye meclisinden geçiremiyor. O yüzden dün akşam halk otobüsleri kontaklarını kapattı. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş, “Durmaksızın artan maliyetler karşısında gelirimiz giderimizi karşılayamaz hale geldi” derken ona destek İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’ndan geldi. İmamoğlu, “Belediyeler devamlı artan akaryakıt ve bakım maliyetlerini halka yansıtmamak için çabalıyor. Birileri ise acımasızca zam yapıyor” dedi. Mansur Yavaş açıklamasında Ankara’nın otobüs işletmecisi Ego’nun bütün gelirinin sadece akaryakıt masrafını bile karşılamadığını duyurdu. Belediye bütçesinden ego’ya 2,5 milyar lira yardım yapılmıştı. Ankara’da şu an otobüs ücreti 6,50 lira ama belediyeye göre bir kişinin taşıma maliyeti 18 lirayı buluyor. Mansur Yavaş’ın iddiasına göre 2005-2017 yılları arasında Ankara’da otobüs bileti fiyatının bugünkü fiyatla karşılığı 18,50 liraydı. Benzer bir açıklama İstanbul’dan da geldi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökçe , İETT ile ilgili yaptığı paylaşımda, “2012 yılında, 10 yıl önce, bir tam bilet 1 lira 95 kuruş, 1 dolar 1 lira 82 kuruştu. Dolar yüzde 920 artışla 18,57 liraya çıkarken, tam bilet fiyatımız 7 lira 67 kuruşta kaldı. Bu durum nedeniyle bilet gelirleri, İETT giderlerinin ancak yüzde 35’ini karşılamaktadır. Mevcut ekonomik tablo nedeniyle yaklaşık her ay 800 milyon lira kamu kaynaklarından sübvansiye ediliyor” ifadelerini kullandı
7
İngiltere’de Liz Truss’ın bütün ekonomi planı iptal edildi; “Ülkeyi kim yönetiyor” tartışması başladı
Büyük Britanya’da Başbakan Liz Truss’ı Muhafazakar Parti’nin liderlik koltuğuna ve başbakanlığa taşıyan ekonomik vaatlerinin tümü, onun yeni atadığı Hazine Bakanı Jeremy Hunt tarafından iptal edildi. İptal edilen şeyler arasında sadece vergi indirimleri yok; doğakl gaz ve elektrik faturalarına getirilen üst limit de var. Truss’ın planı bütçeye ilave 43 milyar sterlin yük getiriyordu; Hunt’ın yeni açıklamaları aksine bütçeye 23 milyar sterlin gelir getirecek. Hunt ayrıca Liz Truss’ın açıkça reddettiği enerji şirketlerinin son dönemde edindiği aşırı karların ilaveten vergilendirilmesi teklifini de yeniden gündeme getirdi, bu şirketlerin vergilendirilebileceğini ima etti. Bu kararların dün açıklanmasının ardından İngiltere’de bu kez “Ülkeyi kim yönetiyor” tartışması başladı. Gerek Muhafazakar Parti içinde milletvekilleri ve gerekse muhalefet sözcüleri Truss’ın “masasının arkasına saklandığını” ve gerçek gücün Hunt’ta olduğunu söylemeye başladılar.

08
Fenerbahçe kazanmayı seriye bağladı
Fenerbahçe, Spor Toto Süper Lig’in 10. haftasında MKE Ankaragücü’nü deplasmanda 3-0 mağlup ederek, ligde yenilmezlik serisini 5, resmi karşılaşmalarda ise 9 maça çıkardı. Fenerbahçe’nin gollerini 3. dakikada Mitchy Batshuayi, 25. dakikada İrfan Can Kahveci ve 90+1. dakikada Diego Rossi attı.


09
Bu fotoğraftaki 28 kişi artık yaşamıyor
Amasra’daki maden faciasında hayatını kaybeden birçok işçinin son fotoğrafı ortaya çıktı. Patlamadan 3 gün önceki toplantıda çekilen fotoğraftaki 28 işçi, grizu patlamasında hayatını kaybetti .

10
Amasra’da madendeki teknik cihazlara el kondu
Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Amasra Müessesesine ait maden ocağındaki patlamaya ilişkin, güvenlik sistemlerinin de yer aldığı tüm teknik cihazlara soruşturma kapsamında el konuldu. Alınan bilgiye göre, patlama sonrası Bartın Cumhuriyet Başsavcılığınca başlatılan soruşturmada, 6 cumhuriyet savcısı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından 4 müfettiş görev alıyor. Bu kapsamda Bartın Emniyet Müdürlüğünce uzman personelden özel ekip oluşturuldu. Kaynak: www.10haber.ent