Bilmek isteyeceğiniz en önemli 20 Haber

Güne başlarken bilmek isteyeceğiniz en önemli 20 Haber

24 Kasım 2021 Çarşamba

1 Piyasalarda Kara Salı: Dolar 13.46, Euro 15.16’yı gördü Döviz kurlarında yaşanan baş döndürücü yükseliş dün ‘kur şoku’na dönüştü. TL bir günde yüzde 19 değer kaybı yaşamasına karşın Merkez Bankası devreye girmedi. 19 yılı aşan Ak Parti iktidarları döneminde böyle bir şok dalgası 2018 yılında yaşanmıştı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın döviz kurları ve faizlere ilişkin arka arkaya yaptığı açıklamaların etkisiyle dolar 13.4650 liraya, Euro 15.1643 liraya, İngiliz Sterlini ise 18.0102 liraya kadar yükselerek tüm zamanların zirvesini gördü. TL ise bir günde yüzde 19’u bulan değer kaybı ile 2018’de yaşanan Rahip Brunson krizinden bu yana en büyük devalüasyonu yaşadı. TL, 10 Ekim 2018’de rahip Andrew Brunson krizi ile yüzde 15.90 değer yitirmişti. Döviz kurlarındaki yükselişin etkisiyle Kapalıçarşı’da gram altın 786 liraya kadar yükselip tüm zamanların en yüksek seviyelerini test etti. Küresel piyasalarda altının ons fiyatı 1.812 dolara kadar gerilemesine rağmen döviz kurlarındaki tırmanışın etkisiyle altın adeta ralli yaptı. Önceki günü 657 liradan günü tamamlayan 24 ayar gram altın dün gün sonunda 717.59 liraya yerleşti. Çeyrek altın gün sonunda 1151 lirayı buldu. Gram altın 2021’e 450 TL civarında başladıktan sonra küresel altın fiyatlarının 1.600 dolar seviyesine inmesiyle Şubat ayında 398 TL’ye kadar gerilemişti.

2 Ticaret durma noktasında, kimse fiyat veremiyor Kurda yaşanan atak piyasalarda şok etkisi yarattı. Evini ve otomobilini satmak isteyenler, fiyatların daha da artabileceği öngörüsü ile beklemeye geçti. Emlakta tapudan boş dönenler oldu, otomotivde satıştaki 9 bin araç ilanı geri çekildi. Kur artışı sebebiyle fiyatlarda yaşanan belirsizlik sadece emlak ve otomotiv için geçerli değil. Dün Türkiye’nin dört bir yanından ve çok sayıda sektör için benzer haberler geldi; haberlerden bazıları yalanlandı ama bazıları da doğruydu. Örneğin buğdayda ve ekmeklik unda vadeli satışlar durdu, sadece peşin satış yapılıyor. Piyasanın genelinde nakde dönme eğilimi var; kimse ileri tarihli çek veya senet kabul etmek istemiyor. 2018’deki kur sıçramasında ansızın fiyatları çok ucuz kaldığı için hücuma uğrayan Apple bu sefer tedbirli çıktı ve bütün satışlarını yeni fiyat belirlenene kadar durdurdu. Sabah gazetesi ise özellikle şeker ve sıvı yağda stokçuluk yapıldığını öne sürdü, piyasada bu iki ürünün bulunmamasını buna bağladı.

3 Erdoğan son üç yılda iki kez daha “ekonomik kurtuluş savaşı” ilan etmiş Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan son üç yıldaki üç kur krizi sırasında da ‘ekonomik kurtuluş savaşı’ ifadesini kullandı. İlk söylediği tarih olan 16 Ekim 2018’de dolar/TL kuru 5,78’di ve Erdoğan vatandaştan yastık altındaki dolarlarını bozdurmasını istemişti. O sırada ABD ile yaşanan Rahip Brunson krizi henüz bitmemişti. Benzer bir çağrıyı Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın istifasından hemen önce, 31 Ekim 2020’de dolar/TL 8,30 seviyesindeyken Erdoğan, Merkez Bankası’na Naci Ağbal’ı getirerek doların 7,20 seviyesine kadar inmesini sağlamıştı. Şimdi üçüncü çağrıyı yaptığında ise doların fiyatı daha o konuşurken artmaya başladı, dün 13,45’i gördü. eski Başbakan Tansu Çiller’in 1994 krizi sırasında, 5 Nisan kararlarının ardından da “Ekonomik Kurtuluş Savaşı” ilan ettiğine dair gazete kupürleri de dün elden ele dolaştı.

4 ABD istedi, tehdit etti, Türkiye Dijital Hizmet Vergisi’ni kaldırıyor Amerika, Amerikan teknoloji şirketleri Google ve Facebook için Avrupa’dan başlayıp Türkiye’de de uygulamaya giren vergilere karşı savaşında bir zafer daha kazandı. Daha önce bu şirketlere yönelik vergileri devreye sokan İspanya ve Fransa gibi ülkeleri ambargoyla tehdit eden, Fransa’nın şarap ve peynirlerine yeni gümrük vergileri salan Amerika, Türkiye’deki vergiden de şikayetçiydi. Dün sürpriz bir açıklama geldi, ABD ve Türkiye, ABD’li teknoloji şirketlerini hedef alan dijital hizmet vergilerinin kaldırılması için şartlar üzerinde anlaştı. Daha önce benzer bir anlaşmayı bazı Avrupa ülkeleri de yapmıştı. ABD Hazine Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre ABD ve Türkiye 2023’ten itibaren dünya genelinde uygulanacak yeni kurumlar vergisi anlaşmasına geçiş sürecine girecek. ABD Hazinesi bu anlaşmanın Türkiye’ye karşılık vermek amaçlı getirilen gümrük vergilerinin kaldırmasının önünü açacağını açıkladı. Yani Türkiye vergiyi kaldırdığında Amerika da Türkiye’ye uyguladığı ilave gümrük vergilerini kaldıracak. Anlaşmaya göre Ocak 2022’den sonra alınan vergiler yeni düzenleme kapsamında şirketlerin ödemesi gereken tutarı aşarsa bu miktar vergi alınan ülkelerde şirketin gelecekteki vergi yükümlülüklerinden düşürülecek. Dijital vergilendirme konusunda 8 Ekim’de 136 ülke arasında anlaşmaya varılmıştı.

5 Düşmanlık rafa kalktı, BAE ile yeni dönem Türkiye, Ortadoğu ve Arap dünyasında ilişkilerinin en sorunlu olduğu ülkelerden Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile bugün yeni bir döneme adım atıyor. İki ülke arasındaki ilişkiler Arap Baharı sürecinde kırılmaya başlamıştı. Özellikle Suriye’deki görüş ayrılıklarının karşı karşıya getirdiği iki ülke; Akdeniz, Libya ve Katar gibi konularda farklı cephelerde yer aldı. BAE’nin 15 Temmuz darbe girişimine dahil olmakla da suçlanması gerilime tuz biber ekti. İki ülke arasındaki normalleşme çabalarının ilk adımı ağustosta Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun BAE’li mevkidaşı Abdullah bin Zayid el Nahyan ile telefonda görüşmesi ile gelmişti. Ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan BAE Ulusal Güvenlik Danışmanı Şeyh Tahnoun bin Zayed el Nahyan’ı kabul etti. Bugün ise Prens Nahyan Ankara’yı ziyaret edecek. Ziyaret sırasında Erdoğan ile Nahyan 2012’den beri ilk kez yüzyüze görüşecek. Öte yandan Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Ekonomi Bakanı Abdullah bin Tuk el-Mari de, ülkesi ile Türkiye arasında güçlenmeye devam eden ekonomik ilişkilerin, “farklı alanlarda yeni ortaklıklar kurma yönünde büyük fırsatlar sunduğunu” belirtti.

6 Bugün 24 Kasım, öğretmenlerin yüzde 82’si borçlu Bugün 24 Kasım Öğretmenler Günü. Türk Eğitim-Sen Genel Merkezi ‘Öğretmenleri Anlama’ konulu bir anket çalışması yaptı. Buna göre, öğretmenlerin en büyük sorunlarından biri değer görememe ve mesleğin saygınlığını yitirmesi. (Yüzde 88,8) Daha sonra sırasıyla en çok; ücret ve özlük hakları olarak diğer ülkelerdeki meslektaşlarından daha geri bir noktada olmak (yüzde 81,4) ve liyakatsizlik, kadrolaşma (yüzde 46,2) olarak ifade edildi. Yine aynı rapora göre öğretmenlerin çoğu ek iş yaparak geçinmek zorunda kalıyor. Ankete katılan 13 bin 261 eğitimcinin yüzde 82,6’sı borçlu. Yüzde 19,8’i ek iş yapıyor. Salgın başladığından beri eğitimciler kaygı ve stres altında. Yüzde 38,6’sı mesleki tükenmişlik yaşıyor. 2002 yılında bir öğretmen maaşı 2.55 asgari ücret yaparken 2020’de bu oran 1.88’e geriledi.

7 Adele kırılmadık rekor bırakmadı Adele, 30 adını verdiği yeni albümüyle 3 günde 2021’in satış rekorunu kırdı. Taylor Swift’in Evermore albümü 2021’de 462 bin satış yaparak rekoru elinde bulunduruyordu. Billboard müzik dergisi, Adele’in 30 albümünün sadece üç günde 500 bin kopyadan fazla satış rakamına ulaştığını duyurdu.

8 18 yaşındaki Yusuf Demir Barcelona’da ilk 11’de maça çıktı Şampiyonlar Ligi E Grubu 5. maçında Barcelona, sahasında Benfica ile 0-0 berabere kaldı. Bu sonuçla 7 puanlı Barcelona 2. sırada yer alırken 5 puanlı Benfica ise 3. sırada yer aldı. Katalan ekibinde maça ilk 11’de başlayan 18 yaşındaki Türk asıllı Yusuf Demir’in harika bir şutu direkten dönerken genç yıldız Messi’den sonra bir Şampiyonlar Ligi maçında forma giyen en genç isim oldu. 9 Boji’ye ev bulundu: Matematik Köyü İstanbul’u turlayan köpek Boji’nin tramvaya pislediği iddia edilmiş, İBB Sözcüsü Murat Ongun da son olarak Boji’nin can güvenliğinden endişe ettikleri için arazisi geniş bir yuva aradıklarını açıklamıştı. Ongun’un bu açıklamasının ardından Ali Nesin’in Matematik Köyü harekete geçti. Boji’yi almak için İBB’ye başvuran Matematik Köyü, “Metromuz yok ama sırtımızda taşırız” ifadelerini paylaştı.

10 TKP’liler ve TİP’liler sokağa çıktı: Ak Parti istifa! Kurdaki sert dalgalanma sonrası Türkiye Komünist Partisi’nin çağrısıyla Türkiye’nin pek çok ilinde vatandaşlar sokağa çıktı. İstanbul, İzmir ve Ankara’da “Ak Parti istifa” sloganları atıldı.Ankara’da ODTÜ’lülerin eylemine polis müdahale etti. Taksim Meydanı’nın bir bölümü polis bariyerleriyle kapatıldı. Benzer şekilde Türkiye İşçi Partisi’de İstanbul’da hükümeti protesto gösterisi düzenledi.

11 Bolu Belediyesi’nin ayrımcı uygulamasına inceleme Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu, Bolu Belediye Meclisi’nin oy çokluğuyla kabul ettiği yabancılardan su ücretlerinin dolar kuru üzerinden alınması ve nikah ücretlerinin 100 bin TL olmasıyla ilgili kararı hakkında resen inceleme başlattı. Benzer bir incelemeyi İçişleri Bakanlığı da başlattı. Söz konusu kararı Adalet Bakanı Abdulhamit Gül de sert biçimde eleştirdi. Bolu’nun CHP’li Belediye Başkanı Tanju Özcan ise alınan kararı savunmaya devam etti, “Biz ırkçılık yapmıyoruz. Faşist asla değiliz. Ben Türk milletinin menfaatlerini korumaya söz vermiş bir kişiyim. Yabancı sığınmacı kardeşlerimiz bundan rahatsız oldular mı? Eğer oldularsa Şam’da su daha ucuz. Buyursunlar nikah ücretleri de Şam’da ucuz” dedi.

12

KHK’lı yargıç ve savcılar için AİHM’den ceza Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 15 Temmuz darbe girişimi sonrası Kanun Hükmünde Kararnameyle (KHK) görevden ihraç edilen 427 hakim ve savcıyla ilgili davada Türkiye aleyhine karar verdi. AİHM, davacıların “özgürlük ve güvenlik” haklarının ihlal edildiğine hükmetti. Gerekçeli kararda, hakim ve savcıların, suçüstü halleri hariç, kanunla belirlenmiş özel bir usul ile görevden uzaklaştırılabileceği, davacılar için bu yolun izlenmediği not edildi. AİHM, davacıların her birine 5 bin Euro manevi tazminat ve mahkeme masrafı ödenmesini kararlaştırdı. Karar gereği Ankara davacılara toplam 2 milyon 135 bin Euro tazminat ödeyecek.

13

İşyerinde karısını döve döve öldürdü İstanbul Başakşehir’de, aynı tekstil atölyesinde çalışan Mehmet A. ile eşi Şahibe A., geç saatlere kadar mesaiye kaldı. Bir süre sonra bilinmeyen nedenle çiftin arasında tartışma çıktı. Tartışma sırasında Mehmet A., karısını feci şekilde dövdü. Şüphelinin “Dükkana gelin anneniz kötü durumda” diyerek haber vermesiyle gelen iki kızı; annelerini üstü çıplak, darbedilmiş halde yatarken buldu. Hastaneye kaldırılan kadın yolda ölürken, olay yeridnen kaçan şüpheli koca yakalandı ve mahkemece tutuklandı.

14 Muhalefette kur krizi hareketliliği, tüm programlar iptal! TL’deki tarihi değer kaybının ardından muhalefet harekete geçti. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu bugünkü Gaziantep ve Şanlıurfa gezilerini iptal etti. Merkez Yürütme Kurulu’nu olağanüstü toplantıya çağırdı. Gelecek Partisi lideri Ahmet Davutoğlu, Kılıçdaroğlu’nu ziyaret etti. İkili basın toplantısı düzenledi. Davutoğlu “Yaşadıklarımız herhangi bir ekonomik kriz olarak anlatılamaz, yorumlanamaz” dedi, erken seçim istedi. Kılıçdaroğlu, MHP lideri Bahçeli’ye seslendi. “Bu dramı sona erdirmek istiyorsan erken seçimin kapısını aç” dedi. İYİ Parti lideri Akşener ekonomi kurmaylarını toplantıya çağırdı.

15 Cumhurbaşkanı Erdoğan: Erken seçim olmayacak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Ak Parti Genel Merkezi’nde partisinin Genişletilmiş İl Başkanları Toplantısı’nda konuştu. Muhalefete yüklenen Erdoğan “Kuruluşumuzdan bu yana girdiğimiz her seçimden birinci çıktık. Yeni yönetim sisteminin parçası olan ittifaklarda yüzde 50’nin altına düşmedik. Ana muhalefet neden yırtınıyor, neden çılgına dönüyor? Ak Parti Parti ve MHP sağladıkları bu başarının önüne geçemeyeceklerini çok iyi biliyor” dedi. Erdoğan “Biz bundan 10 yıl önce 2023 hedeflerimizi ilan ettiğimizde seçim yılı 2024’tü. Hala, ‘erken seçim erken seçim.’ Olmayacak erken seçim; Haziran 2023. Öyle 15-20 ayda seçim yapmak ilkel kabilelerin işidir. Şu kritik süreç 2023 seçimlerini çok daha önemli hale getirdi. Bu seçimleri kazanarak büyük ve güçlü Türkiye’nin inşasında yeni bir safhaya çıkarmış olacağız. 2023’e giden süreçte 84 milyon vatandaşımızın kapısına gideceğiz, elini tutacağız, gönlünü kazanacağız. Yan gelip durmak yok. Çok gayret edeceğiz. 1,5 yıl kaldı en iyi şekilde değerlendireceğiz. Engelleri aşacağız, hedeflere ulaşacağız” diye konuştu.

16 Kılıçdaroğlu: Saray sosyetesinin lideri, millete gaz vermeyi bırak! CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu, partisinin grup toplantısında, iktidarın ekonomi politikasını sert bir dille eleştirdi. Kılıçdaroğlu; Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yüklenerek “Hal esnafını terörist mi ilan edeceksin? Önce dön kendine bak. Türk lirasını eriten kim? Hal esnafı mı, çiftçi mi, bakkal mı, kim eritiyor? Bütün bu rezaletler yaşanırken Saray sosyetesinin lideri Erdoğan diyor ki bu ekonomi kurtuluş savaşından milletimizi zaferle çıkaracağız. 20 yıldır sen neredeydin? Millete gaz vermeyi de bırak. Şimdi efelik yapıyor. Bu millet yutmaz. Sen artık bu saatten sonra Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin temel bir milli güvenlik sorunusun” dedi. CHP lideri, “Ekonominin perişan halini biliyorlar. Acaba buradan nasıl sıyırırız diye arayış içindeler. Sözde bize iftira atacak ama itiraf ediyor. Siz bizi dolarla, ekonomiyle terbiye edemezsiniz diyor. Kardeşim ben sana söyleyeyim, seni dolarla terbiye ettiler” diye konuştu.

17

Bahçeli ekonomi politikasını savundu MHP lideri Devlet Bahçeli, partisinin grup toplantısında konuştu. Yüzde 50+1 tartışmalarına değinen Bahçeli; Kosta Rika, Arjantin ve Bolivya anayasalarından örnekler vererek “Bunu tartışmaya açmak, yönetim sistemine şüpheyi körükler” dedi. Erdoğan’a açık destek veren MHP lideri “Yüksek faiz politikasından kademeli vazgeçmek, ithal bağımlılığı ile mücadeleyi işaret etmektedir. Hükümetin izlediği ekonomi politikası doğrudur. Bunun üzerinden felaket tellallığı yapmak kötü niyetliliktir. İnsanlarımızın ekonomik sıkıntılarını biliyoruz, düzelecektir” diye konuştu.

18

Ak Parti il başkanı “sandık” dedi AKP İstanbul İl Başkanı Osman Nuri Kabaktepe dolar kurundaki rekor sonrası sosyal medya hesabından, “Finansal krizlerle, ekonomik manipülasyonlarla Türkiye’yi dize getirmeye çalışmak, daha önce denenen ve başarılı olmayan operasyonlardır. Türkiye’ye yön vermenin tek yolu sandıktır. Aziz milletimizin iradesi, bu operasyonların üstündedir” açıklamasını yaptı.

19

HDP’li Buldan: Erdoğan varken dış güçlere gerek yok HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan partisinin Parlamento Kadın Grubu Toplantısı’nda konuştu. 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü nedeniyle kadın grubu olarak toplanan HDP’nin gündeminde ekonomi vardı. Buldan “Erdoğan konuşmasa dolar yükselmeyecek. Ama bir türlü durmuyor. Konuştukça kendi ülkesinin ekonomisini batıran bir tek adam yönetimi varken dış güçlere hiç gerek yok. Güya bir de ekonomik kurtuluş savaşı veriyorlarmış. Herkesin bir tek kurtuluş mücadelesi var. O da sizin soygun düzeninizden bir an önce kurtulma mücadelesi” dedi.

20 Eski İçişleri Bakanı Hasan Fehmi Güneş öldü Eski İçişleri bakanlarından Hasan Fehmi Güneş 87 yaşında yaşamını yitirdi. CHP Milletvekilliği ve Cumhuriyet Senato üyeliği görevlerinde de bulunan Güneş’in öldüğünü CHP’li milletvekilleri duyurdu. CHP Grup Başkanvekili İstanbul Milletvekili Engin Altay “Ailesine, partimize ve sevenlerine başsağlığı ve sabır diliyorum. Mekanı cennet olsun” dedi. CHP İzmir Milletvekili Tuncay Özkan ise “Yürekli, yiğit bir siyasetçiydi” paylaşımı yaptı. CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu ise ailesine taziye ziyaretinde bulundu.