Bugün 10 Haziran. Hamdullah Suphi Tanrıöver, Halide Nusret Zorlutuna, Ufuk Güldemir ve Ömer Güner’in ölüm yıldönümleri.
BRT Yayın Grubu olarak bu değerlerimizi saygıyla, sevgiyle anıyoruz.
Hamdullah Suphi Tanrıöver kimdir?
Tanzimat’ın ünlü kişilerinden ilk Maarif Nazın Abdurrahman Sami Paşa’nm torunu; Evkaf, Maliye, Ticaret ve Maarif nazırlıkları yapan Abdüllatif Suphi Paşa’nm oğlu ve Samipaşazade Sezai Bey’in yeğenidir.
Numune-yi Terakki ilkokulu’nda okuduktan sonra Galatasaray Sultanisini bitirdi. İlköğretmen okulunda ve üniversitede öğretmenlik (1910-1913) yaptı. 1912’de Türk Ocağı’na girdi, 19 yıl başkanlığını üstlendi. Bu süre içinde coşkulu nutuklarıyla tanındı. İstanbul’un işgali, Türk Ocağı’nın kapatılması üzerine Milli Mücadele’ye katılmak için 1920’de Anadolu’ya geçti.
Saruhan’dan milletvekili olarak ilk Büyük Millet Meclisi’ne katıldı. Aynı yıl matbuat ve istihbarat umum müdürü, ardından maarif vekili (aralık 1920-kasım 1921) oldu. “İstiklal Marşı” için açılan yarışmada Mehmet Akif‘in yazdığı marşın kabul edilmesi konusunda BMM’de büyük çaba gösterdi.
1923 ve 1927’de yapılan seçimlerde İstanbul milletvekili seçildi. Mart-aralık 1925’te ikinci kez maarif vekilliği yaptı. Milletvekilliğinden ayrılıp Bükreş elçisi olarak atandı. On üç yıl bu görevde (1931-1944) kaldı, daha sonra yeniden siyasete döndü. 1945’te İçel’den, seçimlerin yenilenmesi üzerine 1946’da İstanbul’dan milletvekili seçildi. 1950’de DP listesinden bağımsız Manisa milletvekili, 1954’te yine DP’den İstanbul milletvekili oldu. 1957 seçimlerine Hürriyet Partisi adayı olarak katıldı, ancak kazanamadı.
Hamdullah Suphi’nin çocukluğu çok yoğun bir kültür ortamı içinde geçti. Ondaki şiirbeğenisi ve ilgisi de küçük yasta gelişti. İlk şiirlerini amcası Sezai Bey’in Paris’te çıkardığı Şura-yı Ummet gazetesinde -imzasını amcasından saklayarak- yayımladı.
İstanbul Dürbün, Âmâ, Hasat, Hordebin, Keçiboynuzu, Münekkit, Sermuharrir, Sivrisinek, Toplu İğne, Yatmaz gibi imzalar kullandı.
İstanbul’da Fecr-i Ati Topluluğu’nun kurucuları arasında o da yer aldı. Ama uzun kalmadan birçok şairle birlikte Milli Edebiyat akımına kapıldı. Bu dönemde hem Türk Ocağı’nda hitabet gücünü, hem de şiirini geliştirdi. Ancak devlet adamlığındaki ünü şairliğini gölgeledi. Yerince zaman ayıramasa bile şiirini Servet-i Fünun etkisinden kurtardı, belli bir olgunluğa getirdiyse de kitap olarak yayımlamadı.
Hamdullah Suphi Tanrıöver’in Eserleri
Namık Kemal Bey Magosa’da (1909),
Günebakan (makaleler, 1929, haz. Fethi Tevetoğlu. 1987)
Dağyolu (hitabeleri, 1931; Fethi Tevetoğlu. 1987).
Anadolu Milli Mücadelesi (1946),
Dağyolu ve Günebakan’dan Seçmeler (baskıya haz. M.Necati Sepetçioğlu, 1971).
Halide Nusret Zorlutuna kimdir?
İstanbul’da doğdu. Babası Erzurumlu Zorluoğullarından gazeteci Mehmet Selim, daha sonraki adı ile Avnullah Kâzımî Beydir. Ünlü gazeteci Süleyman Tevfik Özzorluoğlu ise amcasıdır. Erenköy Kız Lisesi’ni bitirdi. Bir süre İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünde eğitim gördü. 1924’te başladığı öğretmenlik görevini İstanbul, Edirne, Urfa, Kars ve Ankara gibi yurdun çeşitli yerlerindeki liselerde yıllarca sürdürdü. 1957’de Ankara Kız Teknik Öğretmen Okulu’nda görevliyken emekliye ayrıldı. 10 Haziran 1984’te İstanbul’da vefat etti.
Şiir yazmaya mütareke yıllarında başladı. Kurtuluş Savaşı’nın etkisi ve heyacanıyla millî edebiyat akımına katıldı. Kadın duyarlılığıyla işlediği şiirlerinin yanı sıra hikâye, deneme, roman türlerinde de eserler verdi. Millî edebiyat akımı içinde değerlendirilen şiirlerinde hececi anlayışa bağlı kaldı. Şiir hikâye ve düzyazıları Millî Mecmua, Aydabir, Çınaraltı, Hisar, Türk Kadını, Türk Edebiyatı, Ayşe ve Töre gibi dergilerde yayımlandı.
General Aziz Vecihi Zorlutuna ile evli olan Hâlide Nusret hanım, Ünlü romancılardan Emine Işınsu’nun annesi,Pınar Kür’ün de teyzesidir.
Halide Nusret Zorlutuna’nın Eserleri
Şiir
Geceden Taşan Dertler (1930)
Yayla Türküsü (1943)
Yurdumun Dört Bucağı (1950)
Ellerim Bomboş (1967)
Git Bahar
Sevmek
Roman
Küller (1921)
Sisli Geceler (1922)
Gül’ün Babası Kim (1933)
Aşk ve Zafer (1978)
Hikâye
Büyük Anne (1971)
Aydınlık Kapı (1974)
Benim Küçük Dostlarım (1948)
Hatıra
Bir Devrin Romanı, Kültür Bakanlığı Yayınları Ankara, (1978)
Şiirlerinden Örnekler
Git Bahar
Çekil bu gölgeli yolda gezinme… Bahar, bakışların yine pek sarhoş. Yanılıp gönlüme misafir inme: Kapısı kilitli, mihrabı bomboş Mabettir orası, meyhane değil!
Altınlı başında papatya niçin? Sarı saçlarına pembe gül takın! Git bahar, gönlümde ibadet için, Diz çöken kızları ürkütme sakın, Kalbime girme, o kâşâne değil!
Ziyalar, kokular, renkler, çiçekler… Ömrünün her günü bir başka düğün, Bülbüller koynunda aşkı çiçekler Güller dökülürler göğsüne bütün!.. Gerçekten güzelsin, efsane değil!
Git bahar, git bahar, uzaklarda gül! Denize renginden bırak hediye Ufuklarda gezin, semaya süzül Sokulma kalbime peymane diye Gördüklerin kandil, peymane değil!
Gel Bahar
Gel bahar, erit bu yolun karını, Geçen seneleri anmayalım hiç Dinle bülbüllerin şarkılarını Güllerin kıpkızıl şarabını iç. Bu dünya bir büyük meyhanedir, gel!
Gel bahar, gel bahar, yakınlarda gül! Denize renginden armağan bırak Ufuklarda gezin, semaya süzül Sonra yavaş yavaş in, içime ak! Gönlüm hasretinle divanedir, gel!
Ufuk Güldemir kimdir?
10 Eylül 1956 tarihinde Elazığ’da doğdu. Gazeteciliğe 1974 yılında Başkent ve Son Havadis gazetelerinde foto muhabiri olarak başladı. Daha sonra Dünya gazetesine geçti. Parlamento muhabirliği yaptı. Türk Haberler Ajansı ve Cumhuriyet gazetesinde çalıştı. Diplomasi muhabiri olarak görev yaptı. 1987 yılında Cumhuriyet Gazetesi Washington temsilciliğine atandı. 5 yıl kaldığı Washington’da çok sayıda büyük habere imza attı. 1992 yılında Amerika’dan döndü. Özel televizyonların yeni açılması üzerine Star Televizyonu Haber Müdürlüğü’ne getirildi. Televizyon haberlerindeki TRT üslubunu değiştirdi. Star’dan Tv’ye haber genel yayın yönetmeni olarak geçti. 1995 yılında Milliyet Gazetesi Genel Yayın Müdürlüğü görevine geldi. Daha sonra Sabah Gazetesi Genel Yayın Müdürlüğü görevinde bulundu. Sabah’tan ayrıldığında profesyonel çalışma hayatına noktayı koydu. 1999 yılı Kasım ayında Türkiye’nin ilk internet haber portalı haberturk.com’u kurdu. 2001 yılında Habertürk Tv ve Habertürk Radyo’yu kurdu. Basın Şeref Kartı sahibiydi.
Dünyanın sayılı trofe avcıları arasındaydı. Türkiye’nin ilk avcılık ve balıkçılık kanalı olan Yaban Tv’yi yayına başlattı. Bülent Dikmener Gazetecilik ödülü başta olmak üzere çok sayıda ulusal ve uluslararası ödülün sahibi.
Uzun süre verdiği kanser mücadelesine yenik düştü. 10 Haziran 2007 tarihinde İstanbul’da vefat etti.
ESERLERİ: Kanat Operasyonu, Teksas Malatya ve Çevik Kuvvet’in Gölgesi’nde isimli kitaplarında yazarıydı.
Ömer Güner kimdir?
Trabzon’da 1925 yılında doğan Ömer Güner, 13 yıl Toprak İskân Müdürlüğü görevinde bulundu. Gazeteciliğe 1961 yılında Trabzon’da yayımlanan Ses Gazetesi’nde başlayan Güner,1962 yılında Cumhuriyet Gazetesi Trabzon muhabiri olarak göreve başladı. Güner 1967–1982 yılları arasında Milliyet Gazetesi büro şefliği ve Cumhuriyet Gazetesi muhabirliği görevini birlikte yürüttü. 48 yıl Cumhuriyet Gazetesi Trabzon muhabirliği görevini de sürdüren Güner, Son Haber, İleri ve Türksesi gazetelerinde Yazı İşleri Müdürlüğü görevlerinde bulundu. TSYD Trabzon temsilciliği de yapan Güner, Karadeniz Gazetesi’nde köşe yazarlığı yapıyordu.. Güner’in; ‘Gök Renginde Trabzon (1994)’,‘Düşler ve Düşünceler (1997)’, ‘Gönülden Gönül’e Trabzon (2001)’ adlı kitapları bulunuyor.Ayrıca 2005 yılında Ahmet Özer’in yayına hazırladığı ‘Ömer Güner’e Armağan’ adlı anı kitabı da bulunmaktadır. Ömer Güner 1976’dan beri emekli hayatı yaşıyordu. Yapılan etkinliklere sürekli katılıyordu. Uzun yıllardan beri ‘Parkinson’ hastalığıyla mücadele etse de; yine de bir muhabir olarak yaşamını sürdürdü. Gazeteci-Yazar Ömer Güner kelimenin tam anlamıyla bir Trabzonspor sevdalısıydı. Onun Trabzonspor sevgisi dillere destandır. O, vefat ettiği gün bile Trabzonspor’un son durumunu, teknik direktörün belirlenip belirlenmediğini sormuştur. Cumhuriyet Gazetesi’ne geçtiği haber ‘Trabzonspor Hocasını Arıyor ‘ , vefatının ertesi günü Cumhuriyet Gazetesi’nde imzasıyla yayımlanmıştır. 2009 yılında 10 Haziran’da vefat eden Gazeteci-Yazar Ömer Güner , 2 dönem Trabzon Gazeteciler Cemiyeti başkanlığı yapmıştır.Aynı zamanda Trabzon Gazeteciler Cemiyeti Onursal Başkanı idi. Ömer Güner, sürekli sarı basın kartı sahibiydi.
Comments