Bugün 30 Mart. Mithat Cemal Kuntay, Arif Dino, Memduh Tağmaç ve Nurtekin Odabaşı'nın ölüm yıldönümleri.
Mithat Cemal Kuntay kimdir?
1885’te İstanbul’da doğan sanatçı, Mekteb-i Hukuk’u bitirmiş ve Hukuk Mektebi’nde asistan olmuştur. Adliye Nezareti Özel Kalemine girerek müdürlüğe kadar yükselen Mithat Cemal, Birinci Hukuk Mahkemesi üyeliğinden sonra Beyoğlu Dördüncü Noteri olmuş ve ölümüne kadar bu görevi sürdürmüştür. Mehmet Akif ile tanışması sanatının dönüm noktası olmuştur. Sanatçı 30 Mart 1956’da İstanbul’da yaşamını yitirmiştir.
Edebi Kişiliği:
Aruzu ustaca kullandığı, ulusal duyguları ön plana çıkardığı vatan millet konularındaki şiirleri ile ün yapmıştır.
Milli Edebiyat akımının ilkelerini benimseyen sanatçı için Mehmet Akif’le tanışması hayatının dönüm noktası olmuştur.
Yahya Kemal Beyatlı’dan da etkilenmiştir.
Meşrutiyet dönemi ile ilgili çalışmaları ile tanınmış, tek romanı olan Üç İstanbul ile adını duyurmuştur. II. Abdülhamit, Meşrutiyet ve Mütareke yıllarını anlattığı romanında gerçekçi kişiler ve ayrıntılı tahliller sunmuştur.
“Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır/Toprak eğer uğrunda ölen varsa vatandır.”sanatçının ünlü dizeleridir.
Kısaca özetleyecek olursak;
Epik şiirleriyle tanınan sanatçının lirik şiirleri de vardır.
Dil açısından Milli Edebiyat anlayışına bağlıdır ancak aruz ölçüsünü kullanmıştır.
“Üç İstanbul” adlı romanı, edebiyat tarihindeki yerini belirleyen romanıdır. Bu romanda II. Abdülhamit, II. Meşrutiyet ve Mütareke yıllarının İstanbul’unu anlatmıştır. Romanın kahramanı Adnan Bey’in yaşamı çerçevesinde bu üç dönem ele alınmıştır.
“Acem Şahına” adlı şiiri Mehmet Akif ile birlikte yazmıştır.
Eserleri:
Roman: Üç İstanbul
Monografi: Namık Kemal, İstiklal Şairi Mehmet Akif, Sarıklı İhtilalcı Ali Suavi
Şiir: Türk’ün Şehnamesi, Acem Şahına
Tiyatro: Kemal, Yirmi Sekiz Kanun-ı Evvel
Arif Dino kimdir?
Arif Dino (1893 - 1957)
Şair ve ressam. 1893'de İstanbul'da doğdu, 30 Mart 1957'de İstanbul'da öldü. Sanatçı bir ailenin fertlerinden biridir. Abidin Dino'nun kardeşidir. Ailesinde çok sayıda yazar, ressam, karikatürist ve gazeteci vardır. Öğrenimini yurtdışında yaptı. Boksör, aşçı, sinema oyuncusu, portre ressamı, grafiker, heykeltraş, sanat eleştirmeni gibi geniş bir yelpazede çalıştı. 1929'da İstanbul'a geldi. 1942'de Alman Faşizmine karşı çıktıkları için küçük kardeşi Abidin Dino ile birlikte ikamete memur olarak cezalandırıldı. 1951'de döndüğü İstanbul'da 6 yıl sonra öldü. Hiç evlenmedi. Fransızca yazdığı şiirleri Abidin Dino, Rasih Nuri İleri, Hür Yumer Türkçeye çevirdiler. Tüm şiirleri, desenleri ve ardından yazılanlar Adam Yayınları tarafından bir kitapta toplandı.
Memduh Tağmaç kimdir?
1904 yılında Erzurum'da doğdu. 1926 yılında Kuleli Askeri Lisesi'ni, 1928 yılında Topçu Asteğmen rütbesi ile Harp Okulu'nu, 1930 yılında Topçu Sınıf Okulu'nu bitirdi. 1935 yılına kadar çeşitli Topçu Birliklerinde Batarya Takım Komutanlığı yaptı. 1935 yılında girdiği Harp Akademisi'ni 1938 yılında bitirerek Kurmay oldu. 1956 yılına kadar çeşitli karargah ve birliklerde görev yaptı.
1956 yılında Tuğgeneral, 1959 yılında Tümgeneral, 1962 yılında Korgeneral ve 1964 yılında Orgeneralliğe yükseldi.
Tuğgeneral rütbesi ile Jandarma Subay Tatbikat ve Astsubay Okul Komutanlığı, 23 ncü Tümen Komutan Yardımcılığı, 3 ncü Jandarma Tugay Komutanlığı ve 1 nci Ordu Kurmay Başkan Vekilliği.
Tümgeneral rütbesi ile Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanlığı ve Genelkurmay II nci Başkan Vekilliği, Korgeneral rütbesi ile aynı göreve devam ederek takiben 3 ncü Ordu Komutan Vekilliği yaptı.
Orgeneral rütbesinde 1 nci Ordu Komutanı iken, 23 Ağustos 1968 tarihinde Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na atandı.
16 Mart 1969 tarihinde atandığı Genelkurmay Başkanlığı sırasında, 9 Mart 1971 darbe teşebbüsüne mani olmak için 12 Mart Muhtırası'nı verip, Millî Demokratik Devrim'in ilk aşaması olan askeri darbeyi gerçekleştirmek isteyen genç subayları ordudan tasfiye etti.
Genelkurmay Başkanlığı görevinden 29 Ağustos 1972 tarihinde kendi isteği ile emekli oldu.
Fransızca bilen TAĞMAÇ ,evli iki çocuk babasıdır. 30 Mart 1978'de vefat etti. İstanbul Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Nurtekin Odabaşı kimdir?
1938 yılında Ankara’da doğan Nurtekin Odabaşı, H.Ü. Ankara Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümü’nü bitirdi. 1955 yılında Devlet Tiyatrosu Çocuk Bölümü’nde “Polyanna” oyunuyla sahnene çıktı. Daha sonra Ankara Devlet Tiyatrosu’nda çok sayıda oyunda rol aldı, oyunlar yazdı ve yönetti. Bir dönem İstanbul Şehir Tiyatroları’nda da konuk oyuncu olan Odabaşı, 1960’lı yıllardan itibaren sinemada çeşitli filmlerde rol aldı, film ve televizyon dizileri için senaryolar yazdı. 30 Mart 2020'te vefat etti.
Komentarze