12 Mayıs; tarihte bugün

Olaylar 1621 - Piteå, İsveç'te şehir konumuna alındı. 1820 - Modern hemşireliğin kurucusu, Kırım Savaşı sırasında Üsküdar'daki Selimiye Kışlası'nda da görev yapan İngiliz hemşire Florence Nightingale, İtalya'nın Floransa kentinde doğdu. Kendisine "Lambalı Kadın" adı takılmıştı. 1871 - Paris Komünü, ayrılık halinde kadınlara nafaka hakkı tanıdı. 1881 - Fransızlar tarafından işgal edilen Tunus'ta, Bardo Antlaşmasıyla Tunus Fransız Protektorası kuruldu. 1916 - İrlanda'nın Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan eden Paskalya Ayaklanması'nın öncüsü ve İrlanda'nın ilk marksist işçi önderlerinden James Connolly kurşuna dizildi. 1925 - Japon İmparatorluğu'nda siyasi muhalefeti topluca bastırmak için, Barış Koruma Kanunu adlı antikomünist yasa yürürlüğe girdi. 1929 - İlk Tıp Bayramı, Haydarpaşa Tıp Fakültesi'nde kutlandı. 1940 - Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nde, Tekirdağlı Hüseyin, altıncı kez başpehlivan oldu. 1947 - İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi, Bedri Rahmi Eyüboğlu Atölyesi'nde yetişen 10 sanatçının oluşturduğu, "Onlar Grubu" kuruldu. 1949 - Sovyetler Birliği'nin 11 ay süren Berlin ablukası kalktı. 1951 - Yıkıcı gücü, Hiroşima ve Nagazaki'ye atılan bombaların 100 katı büyüklüğünde olan ilk hidrojen bombası denemesi, Büyük Okyanus'taki Eniwetok Atolü'nde yapıldı. 1965 - Doğu Pakistan'da (bugünkü Bangladeş) kasırga çıktı: 10 binin üzerinde insan öldü. 1965 - Sovyet uzay aracı "Luna 5", Ay yüzeyine çarptı. 1965 - Batı Almanya ile İsrail arasında diplomatik ilişki kuruldu. 1967 - CHP'den ayrılan Turhan Feyzioğlu ve arkadaşları, Güven Partisi’ni kurdu. 1967 - Pink Floyd grubu, Birleşik Krallık'ta "Queen Elizabeth Hall"da, Dünyada ilk "quadrofonik" rock konserini düzenledi. Quadraphonic sistemde ses, dört ayrı hoparlör grubuna, dört ayrı kanaldan gönderiliyordu. 1976 - Filistin Kurtuluş Örgütü'nün Türkiye'de büro açma isteği kabul edildi. 1978 - Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı'nca, liselerde okutulan ahlak dersi ve müfredat programları ile ders kitapları uygulamadan kaldırıldı. 1978 - Ankara'nın Dışkapı semtindeki YIBA Çarşısı, tüp patlaması nedeniyle yandı: 49 kişi öldü, 100 kişi yaralandı. 1979 - TÜSİAD, gazetelere "Gerçekçi Çıkış Yolu" başlıklı, Ecevit Hükûmeti'ni eleştiren tam sayfa ilan verdi. 1992 - Nelson Mandela, Uluslararası Atatürk Barış Ödülü'nü insan hakları aksatımları nedeniyle geri çevirdi. 1994 - Kayıp olan Sağlık Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkan Yardımcısı Namık Erdoğan, başına iki kurşun sıkılmış halde ölü bulundu. 1998 - İstanbul'da, Hollanda ve Türk polisinin ortak çalışması sonucu, deniz yoluyla İtalya ve Hollanda'ya gönderilmek istenen, uluslararası uyuşturucu kaçakçısı Hüseyin Baybaşin'in amcasının oğlu Nizamettin Baybaşin'e ait 10 trilyon lira değerinde eroin ve afyon sakızı ele geçirildi. 1998 - Silahlı saldırıya uğrayan İnsan Hakları Derneği Genel Başkanı Akın Birdal, ağır yaralandı. 2001 - TBMM'de Türk Telekom'un özelleştirilmesine olanak sağlayan Telekom Yasası, 209 oyla kabul edildi. 2002 - Eski ABD Başkanlarından Jimmy Carter, Küba'ya gitti. Carter, 1959 devriminden beri Küba'yı ziyaret eden ABD Başkanlığı yapmış ilk siyasi şahsiyet oldu. 2005 - AİHM, Abdullah Öcalan'ın yargılanmasında, Türkiye'nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin adil yargılama, uzun süre gözaltında tutma, idam cezası ile yargılamayı düzenleyen üç maddesini ihlal ettiğine karar verdi. Mahkeme, Abdullah Öcalan'ın yeniden yargılanmasını tavsiye etti. 2006 - Almanya'da Stern dergisinin her yıl verdiği "Basın ve Düşünce Özgürlüğü Ödülü", Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink'e verildi. 2006 - Batı'nın, Hamas Hükümetine verdiği ambargo cezası, Filistin halkını açlıkla vurdu. 2005 - Taşucu'nda, Taşucu Atatürk Evi açıldı. 2008 - Çin'de Siçuan depremi: Yaklaşık 70.000 kişi öldü. 2010 - Rusya ile Türkiye arasında vize anlaşması imzalandı. Doğumlar 1670 - II. August, Lehistan kralı (ö. 1733) 1806 - Johan Vilhelm Snellman, Fin yazar ve devlet adamı (ö. 1881) 1812 - Edward Lear, İngiliz sanatçı, illüstratör, müzisyen, yazar ve şair (ö. 1888) 1820 - Florence Nightingale, İngiliz hemşire ve hastane reformcusu (ö. 1910) 1820 - John Casey, İrlandalı geometrici (ö. 1891) 1842 - Jules Massenet, Fransız besteci (ö. 1912) 1855 - Anatoli Lyadov, Rus besteci (ö. 1914) 1879 - Muhamedjan Tınışpayev, Kazak mühendis ve aktivist 1906 - Samed Vurgun, Azeri şair (ö. 1956) 1907 - Katherine Hepburn, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 2003) 1910 - Dorothy Crowfoot Hodgkin, İngiliz kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1994) 1914 - Bertus Aafjes, Hollandalı şair (ö. 1993) 1918 - Julius Rosenberg, Amerikalı casus (ö. 1953) 1921 - Cor van der Hoeven, Eski Hollandalı millî futbolcu (ö. 2017) 1935 - Hüseyin Alp, Türk basketbolcu (ö. 1983) 1937 - George Carlin, Amerikalı komedyen (ö. 2008) 1940 - Abbas Abdulla, Azeri şair (ö. 2019) 1942 - Ian Dury, İngiliz rock and roll şarkıcısı, söz yazarı ve grup lideri ve aktör (ö. 2000) 1942 - Michel Fugain, Fransız şarkıcı ve besteci 1945 - Alan Ball, Jr., İngiliz eski millî futbolcu ve teknik direktör (ö. 2007) 1945 - Pascal Clément, Fransız siyasetçi (ö. 2020) 1946 - Daniel Libeskind, Polonya kökenli Amerikalı mimar, sanatçı ve sahne tasarımcısı 1948 - Lindsay Crouse, Amerikalı oyuncu 1950 - Gabriel Byrne, İrlandalı oyuncu 1950 - Renate Stecher, Doğu Alman eski kısa mesafe koşucusu 1955 - Piotr Bikont, Polonyalı politika yazarı, gazeteci, yemek uzmanı ve tiyatro yönetmeni (ö. 2017) 1958 - Massimo Briaschi, İtalyan eski futbolcu 1959 - Ving Rhames, Amerikalı sahne ve sinema oyuncusu 1961 - Rafael Aranda, Katalan kökenli mimar 1962 - Emilio Estévez, Amerikalı oyuncu, film yönetmeni ve senarist 1966 - Çelik Erişçi, Türk müzisyen, şarkıcı ve besteci 1966 - Stephen Baldwin, Amerikalı oyuncu, yönetmen, yapımcı ve yazar 1966 - Bebel Gilberto, Brezilyalı şarkıcı 1966 - Deborah Kara Unger, Kanadalı oyuncu 1967 - Paul D'Amour, Amerikan müzisyen 1968 - A. Galip, Türk şair, eleştirmen, yazar ve felsefeci 1968 - Emin Gürsoy, Türk oyuncu 1968 - Tony Hawk, Amerikalı kaykaycı 1970 - Samantha Mathis, Amerikalı oyuncu 1972 - Pınar Aylin, Türk şarkıcı 1974 - Tolga Çevik, Türk komedyen ve oyuncu 1976 - Turgut Tunçalp, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu 1977 - Graeme Dott, İskoç profesyonel snooker oyuncusu 1977 - Onur Saylak, Türk oyuncu ve yönetmen 1978 - Malin Akerman, Kanadalı model ve oyuncu 1978 - Jason Biggs, Amerikalı oyuncu 1978 - Hüseyin Rızazade, İranlı siyasetçi, eski halterci 1978 - Amy Sloan, Kanadalı oyuncu 1981 - Astrix, İsrailli psychedelic DJ 1981 - Rami Malek, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi 1982 - Esra Erol, Türk sunucu ve TV programcısı 1983 - Igor De Camargo, Brezilyalı asıllı Belçikalı futbolcu 1983 - Domhnall Gleeson, İrlandalı oyuncu, yönetmen ve senarist 1983 - Baykal Kulaksızoğlu, Türk asıllı İsviçreli futbolcu 1984 - Ceyda Sinan, Türk kadın basketbolcu 1985 - Dániel Tőzsér, Macar eski millî futbolcu 1986 - Emily VanCamp, Kanadalı oyuncu 1988 - Marcelo, Brezilyalı futbolcu 1990 - Florent Amodio, Fransız buz patenci 1990 - Melih Mahmutoğlu, Türk basketbolcu 1992 - Erik Durm, Alman futbolcu 1992 - Malcolm David Kelley, Amerikalı oyuncu Ölümler 705 - Abdülaziz bin Mervan, Mısır valisi (d. 649) 1003 - II. Sylvester, 2 Nisan 999'dan 1003'teki ölümüne kadar Papa olarak görev yapmıştır (d. 946) 1700 - John Dryden, İngiliz şair, eleştirmen, çevirmen ve oyun yazarı (d. 1631) 1859 - Sergey Aksakov, Rus yazar (d. 1791) 1884 - Bedřich Smetana, Çek besteci (d. 1824) 1897 - Willem Roelofs, Felemenk ressam, hakkak, litografisit ve tasarımcı (d. 1822) 1916 - James Connolly, İrlandalı marksist işçi lideri ve Paskalya Ayaklanması öncüsü (d. 1868) 1918 - Vasili Radlof, Rus doğu bilimci (d. 1837) 1919 - Tahsin Nahit, Türk şair ve oyun yazarı (Mîna Urgan'ın babası) (d. 1887) 1927 - Vilhelm Thomsen, Danimarkalı dil bilimci ve Türkolog (d. 1842) 1957 - Erich von Stroheim, Avusturya doğumlu film yönetmeni ve aktör (d. 1885) 1970 - Nelly Sachs, Alman şair, yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1891) 1972 - Arkadiy Plastov, sosyalist gerçekçilik akımının öncülerinden olan Rus Sovyet ressam (d. 1893) 1973 - Monika Ertl, Alman belgesel yapımcısı ve yönetmeni, eylemci ve silahlı örgüt üyesi (d. 1937) 1985 - Jean Debuffet, Fransız ressam (d. 1901) 1994 - Eldar Hasanov, Azerbaycan Ulusal Kahramanı (d. 1965) 1995 - Giorgio Belladonna, İtalyan briç oyuncusu (d. 1923) 1999 - Saul Steinberg, Amerikalı karikatürist (d. 1914) 2001 - Alexei Tupolev, Sovyet uçak tasarımcısı (d. 1925) 2001 - Didi, Brezilyalı futbolcu (d. 1928) 2001 - Perry Como, Amerikalı şarkıcı (d. 1912) 2005 - Ömer Kavur, Türk film yönetmeni (d. 1944) 2005 - Selahattin Hilav, Türk felsefeci, yazar ve çevirmen (d. 1928) 2007 - Irena Sendler, Polonyalı Hümaniteryanist (d. 1910) 2008 - Robert Rauschenberg, Amerikalı ressam, heykeltıraş, fotoğrafçı, baskıcı ve performans sanatçısı (d. 1925) 2011 - Harrison Chongo, Zambiyalı millî futbolcu (d. 1969) 2012 - Eddy Paape, Belçikalı çizgi roman yazarı (d. 1920) 2013 - Kenneth Waltz, Amerikalı siyasetçi (d. 1924) 2014 - Cornell Borchers, Litvanya doğumlu Alman oyuncu (d. 1925) 2014 - H. R. Giger, sürrealist ressam, heykeltıraş ve set tasarımcısı ve film yönetmeni (d. 1940) 2014 - Selim Sesler, Türk müzisyen ve klarnet virtüözü (d. 1957) 2015 - Cecil Jones Attuquayefio Ganalı millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1944) 2016 - Mike Agostini, Trinidad ve Tobagolu atletizm sporcusu (d. 1935) 2016 - Heyecan Başaran, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1927) 2016 - Susannah Mushatt Jones, Amerikalı en uzun yaşayan kişi (d. 1899) 2017 - Louis Boyer, Fransız fizikçi, bürokrat ve siyasetçi (d. 1921) 2017 - Mauno Koivisto, Finlandiya'nın dokuzuncu cumhurbaşkanı (d. 1923) 2017 - Henri Termeer, Amerikalı biyoteknoloji uzmanı, idareci ve girişimci (d. 1946) 2017 - Yu So-Chow Çinli aktris ve opera sanatçısı (d. 1930) 2017 - Oleksandr Zadorojniy, Ukraynalı siyasetçi (d. 1960) 2018 - Tessa Jowell, İngiliz İşçi Partisi üyesi kadın siyasetçi (d. 1947) 2018 - Antonio Mercero, İspanyol televizyon yönetmeni ve senarist (d. 1936) 2019 - Machiko Kyō, Japon aktris (d. 1924) 2019 - Nasrallah Butros Sefir, Lübnanlı Hristiyan üst düzey din adamı (d. 1920) 2020 - Renée Claude, Kanadalı aktris ve pop şarkıcıs (d. 1939) 2020 - Morris Hood III, Amerikalı politikacı (d. 1965) 2020 - Astrid Kirchher, Alman fotoğrafçı sanatçısı (d. 1938) 2020 - Clarence Mini, Güney Afrikalı doktor, apartheid karşıtı aktivist, özgürlük savaşçısı, insan hakları aktivisti (d. 1951) 2020 - Michel Piccoli, Fransız sinema oyuncusu (d. 1925) 2020 - Ernest Vinberg, Sovyet-Rus matematikçi (d. 1937) 2020 - Mischa de Vreede, Hollandalı şair ve yazar (d. 1936) Tatiller ve özel günler Dünya Hemşireler Günü Dünya Kadın Matematikçiler Günü